ศาสนาอิสลามได้เข้ามามีบทบาทสำคัญในภูมิภาคอินเดียเป็นเวลาหลายศตวรรษ การเข้ามาของศาสนาอิสลามในอินเดียไม่ใช่เพียงแค่การแผ่ขยายของศาสนา แต่ยังเป็นการนำพาความเปลี่ยนแปลงทั้งในด้านการเมือง สังคม และวัฒนธรรมที่ลึกซึ้ง ร่องรอยของอิสลามที่แทรกซึมอยู่ในอารยธรรมอินเดียยังคงเห็นได้ชัดเจนในปัจจุบัน
ในช่วงศตวรรษที่ 7-8 หลังจากการขยายตัวของศาสนาอิสลามในคาบสมุทรอาหรับและส่วนอื่น ๆ ของเอเชีย ผู้นำมุสลิมได้เริ่มต้นการรุกรานดินแดนที่เป็นปัจจุบันคืออินเดีย หนึ่งในเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้อิสลามแผ่ขยายเข้าสู่อินเดียคือการรุกรานของ มูฮัมหมัด บิน กาซิม (Muhammad bin Qasim) ซึ่งนำทัพมุสลิมเข้าตีดินแดนแถบ สินธุ (Sindh) ในปี ค.ศ. 711 อิทธิพลของศาสนาอิสลามเริ่มต้นจากบริเวณนี้และแผ่ขยายต่อไปยังดินแดนอื่น ๆ ของอินเดียในเวลาต่อมา
แม้ว่าการรุกรานจะเป็นการเปิดประตูให้อิสลามเข้าสู่ดินแดนอินเดีย แต่วัฒนธรรมและศาสนาของอินเดียในยุคก่อนนั้นมีความเข้มแข็งและหลากหลายอยู่แล้ว ทั้งศาสนาฮินดู ศาสนาเชน และพุทธศาสนา อย่างไรก็ตาม อิสลามได้นำเอาแนวคิดที่แตกต่างและวิถีชีวิตใหม่ ๆ มาผสมผสานกับวัฒนธรรมท้องถิ่น
กลุ่มมุสลิมในอินเดียเช่น Mappila Muslim Community ที่มีต้นกำเนิดจากชายฝั่งมะละบาร์ (Malabar) เป็นตัวอย่างหนึ่งที่แสดงถึงการผสมผสานระหว่างศาสนาอิสลามและวัฒนธรรมท้องถิ่น การใช้ชีวิตตามหลักศาสนาอิสลามในบริบทของอารยธรรมอินเดียทำให้เกิดการสร้างวัฒนธรรมใหม่ที่ไม่เหมือนกับพื้นที่อื่น ๆ ของโลกมุสลิม
การเข้ามาของอิสลามยังนำไปสู่การสถาปนาราชวงศ์อิสลามหลายราชวงศ์ในอินเดีย เช่น ราชวงศ์สุลต่านเดลี (Delhi Sultanate) และจักรวรรดิโมกุล (Mughal Empire) ที่ทรงอิทธิพลอย่างยิ่งต่อภูมิภาคนี้ ผู้นำราชวงศ์เหล่านี้ได้นำเอาความเจริญรุ่งเรืองของวัฒนธรรมอิสลามมาเผยแพร่ เช่น สถาปัตยกรรมแบบอิสลาม เช่น ทัชมาฮาล ที่สะท้อนถึงความสวยงามของการผสมผสานระหว่างศิลปะอิสลามและอินเดีย
อิสลามได้เปลี่ยนแปลงโครงสร้างทางสังคมในอินเดียอย่างมีนัยสำคัญ โดยเฉพาะเรื่องระบบชนชั้นที่เข้มงวดในสังคมฮินดู ซึ่งศาสนาอิสลามส่งเสริมความเท่าเทียมกันทางศาสนาและสังคม ซึ่งทำให้กลุ่มชนที่อยู่ในชนชั้นล่างของสังคมอินเดียเห็นคุณค่าในอิสลาม และทำให้มีการนับถืออิสลามเพิ่มขึ้นในกลุ่มเหล่านี้
การเข้ามาของศาสนาอิสลามในอินเดียไม่ได้เป็นเพียงแค่การรุกรานหรือขยายอำนาจ แต่ยังเป็นการผสมผสานวัฒนธรรมที่หลากหลายและการสร้างสิ่งใหม่ขึ้นมาในอารยธรรมอินเดีย ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมไปจนถึงการสร้างศิลปะและสถาปัตยกรรมที่มีความงดงาม ศาสนาอิสลามได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของประวัติศาสตร์และอารยธรรมอินเดียอย่างถาวร
—
อ้างอิง
ปวินท์ มินทอง / กรมเอเชียใต้ ตะวันออกกลาง และแอฟริกา
ที่มา http://sameaf.mfa.go.th/th/muslim_world/detail.php?ID=2253
